Na brdu Zebrnjak kod Kumanova (Makedonija) će biti obeležena 97. godišnjica pobede Srpske vojske u najznačajnijoj bici u Prvom balkanskom ratu, saopštio je Sektor za boračko- invalidsku zaštitu Ministarstva rada i socijalne politike Srbije.
U ime Vlade Srbije lovorove vence na spomenik pobedi Srpske vojske položiće državni sekretar u Ministarstvu rada i socijalne politike Zoran Martinović, predstavnici Ministarstva odbrane Srbije, Generalštaba Vojske Srbije i ambasade Srbije u Makedoniji.
Umetnički program, pod nazivom Oni što smrviše silu, u režiji Marije Bišof, organizovala je Kulturno-prosvetna zajednica Srbije.
Biće izvedene kompozicije Miroljuba Aranđelovića Rasinskog, a nastupiće glumci Nebojša Dugalić i Ivan Jevtović, operski pevac Goran Krneta i beogradski Hor Braća Baruh pod upravom dirigenta đorđa Stankovića.
Svecanosti će prisustvovati i sto najboljih studenata Vojne akademije i Kriminalističko-policijske akademije, kao i maturanati Treće beogradske gimnazije koji su na studijskom putovanju pod pokroviteljstvom Sektora za boračko-invalidsku zaštitu.
Organizator svečanosti je Ujedinjena srpska zajednica u Makedoniji u saradnji sa Sektorom za boračko-invalidsku zaštitu Ministarstva rada i socijalne politike Srbije, Ministarstvom odbrane Srbije i ambasadom Srbije u Skoplju.
Najznačajnika bitka Prvog balkanskog rata odigrala se u kumanovskoj dolini 21. i 22. oktobra 1912. godine.
Srpska vojska pobedila je tada nadmoćnije turske trupe i posle više od pet vekova donela slobodu srpskim oblastima.
Spomenik kumanovskim junacima, rad istaknutog srpskog arhitekte Momira Korunovića, podignut je 1937. godine a pet godina kasnije većim delom su ga uništile bugarske okupacione trupe.
U kripti spomenika položeni su posmrtni ostaci više stotina srpskih junaka stradalih u Kumanovskoj bici.
Kumanovska bitka vođena je u toku Prvog balkanskog rata, 23. i 24. oktobra 1912. godine u blizini Kumanova, između srpske i turske vojske. Uviđajući strategijsku važnost Ovčeg polja, visoravni istočno od Skoplja, načelnik štaba Vrhovne komande Srpske vojske general Radomir Putnik i njegov pomoćnik pukovnik Živojin Mišić, smatrali su da bi se tu mogla odigrati glavna bitka između srpske i turske vojske. Zbog toga su naredili Prvoj srpskoj armiji da u što kraćem roku, u prodiranju ka jugu, spreči koncentraciju turskih glavnih snaga na Ovčem polju. U pokretu ka Ovčem polju Prva armija se zadržala na položajima severno od Kumanova, očekujući dolazak Treće srpske armije sa Kosova.
Turska vardarska armija kretala se ka Kumanovskoj visiji, s namerom da Srpsku vojsku što više zadrži ispred Ovčeg polja, gde je nameravala da vodi odsudnu bitku. Usled pretpostavke da će glavne turske snage biti na Ovčem polju i usled odsustva izviđanja, Prva srpska armije neočekivano je ušla u bitku posle iznenadnog napada turske vardarske armije na položajima kod Kumanova 23. oktobra. Bitka kod Kumanova bila je bitka u susretu, jer su obe vojske jurile jedna prema drugoj. Zbog jače koncentracije srpskih trupa, inicijative i hrabrosti vojnika i oficira Prve srpske armije, napad je odbijen a bitka dobijena iznenada. Turska vardarska armija bila je prisiljena da se bekstvom spašava od potpunog poraza.
Velika pobeda kod Kumanova bila je prva srpska pobeda u Prvom balkanskom ratu i označila je skori kraj turske vladavine na Balkanu. Srpska vojska je posle više od 500 godina ponovo ovladala Kosovom, a posle Kumanovske bitke ušla je i u Skoplje, prestonicu Carevine Srbije iz 1346. godine.
