Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve sa svog upravo završenog redovnog prolećnjeg zasedanja „apeluje na vlade Srbije i državne zajednice Srbija i Crna Gora, na Evropsku uniju, kao i na Ujedinjene nacije da se obezbedi pravo na život i elementarna ljudska prava Srbima i ostalom nealbanskom stanovništvu na Kosovu i Metohiji, zaštite i obnove kulturna dobra i obezbedi povratak na ognjišta“.
„Terorizam i nasilje“, podseća Sabor SPC-a, „izraženo je već paljenjem konaka Pećke patrijaršije 16. marta 1981. godine, kontinuirano se nastavlja do 1999, da bi od te godine nečovečnog bombardovanja od strane NATO pakta i izgona nekoliko stotina hiljada srpskog i drugog nealbanskog življa, dobijalo sve više na brutalnosti i intenzitetu, s vrhuncem u ovom pogromu“. od 17. do 20. marta 2004. godine.
„Od svega je najneshvatljivije, stoji u saborskom saopštenju, „što se od 1999. do danas, ovo istrebljivanje pravoslavnog srpskog naroda i izgon sa njihovih vekovnih ognjišta, uz bezdušno uništavanje njegove materijalne i duhovne kulture i njegovih svehrišćanskih svetinja Kosova i Matohije događa u prisustvu i pod neposrednim protektoratom Kfora i Unmika“. Našoj državi je, protivno odredbama Rezolucije 1244 Saveta bezbednosti UN, onemogućeno da uzme u zaštitu svoj narod i svoje matične teritorije, dok oni koji su, u ime zaštite ljudskih prava i sloboda, preuzeli odgovornost, svojom pasivnošću doprinose eskalaciji terora, nezapamćenog na tlu Evrope“, navodi se u saopštenju SPC-a.
Isto tako, Sabor “ zahteva od međunarodnih snaga u Bosni i Hercegovini da preispitaju uzroke i otkriju naredbodavce nečuvenog zločina na Palama (nad sveštenikom Jeremijom Starovlahom i njegovim sinom Aleksandrom), kojim se gaze ljudska, verska i građanska prava, i to od strane onih koji su zaduženi da ta prava štite i čuvaju“, ističe se u saopštenju sa upravo završenog sveštenog sabora SPC-a, održanog od 10. do 19. maja u Beogradu.
Izrazivši zadovoljstvo „zbog vraćanja Bogoslovskog fakulteta SPC u sastav Beogradskog univerziteta, sabor „ponovo apeluje na državne organe Srbije i Crne Gore, kao i Bosne i Hercegovine da se spreči otuđivanje nepravedno oduzete imovine SPC-a, drugih crkava i verskih zajednica, i da se što skorije donesu zakoni o njenom vraćanju“.
Arhijereji su se založili i za unapređenje verske nastave, a dužna pažnja je posvećena „pitanju bratske saradnje sa pomesnim pravoslavnim crkvama“, kao i daljem dijalogu sa ostalim hrišćanima i nehrišćanskim monoteističkim religijama“.
Stradanje vladike Jovana
Arhipastiri SPC-a su „punu pažnju posvetili utvrđivanju jedinstva pravoslavne crkve, prevazilaženju iskušenja i izazova koji to jedinstvo ugrožavaju, kao i osavremenjivanju crkvene misije u današnjem svetu, naročito u Evropi koja se ujedinjuje“. U tom duhu sabor je pozdravio konstituisanje Svetog sinoda autonomne Ohridske arhiepiskopije na čelu sa mitropolitom veleskim i povardarskim Jovanom, „koji uz velike žrtve i stradanja na pravdi boga“, dosledno neguje liturgijsko i kanonsko jedinstvo sa SPC-om i svim pravoslavnim crkvama, što je i zvanično potvrđeno sasluživanjem episkopa Ohridske arhiepiskopije na liturgiji koju je predvodio vaseljenski patrijarh Vartolomej, prvi među jednakim poglavarima svih pravoslavnih crkava u svetu, navodi se u saborskom saopštenju SPC-a.
čedomorstvo strašan greh
Sabor takođe podseća vernike SPC-a „da čedomorstvo predstavlja strašan greh, iako se prikriva pod prividno bezazlenim tuđinskim terminom abortus“, a odobrava, „pod određenim uslovima, transplantaciju ljudskih organa u svrhu terapije, o čemu će biti izdata i posebna poslanica ili pastirsko pismo“.
Novoproglašeni svetitelji
Sveti arhijerejski sabor SPC-a doneo je odluku da se proglase za svetitelje -svete mučenike glamočke Simo i Milan, drvarske dvojica Milana, kulenvakufske Vukosav i Rodoljub, grahovski Damjan i rmanjski Milan, kao i za mučenika Novica Glamočki. U imenoslov svetitelja SPC-a biće takođe upisan i ispovednik episkop hvostanski Varnava Nastić, te mučenici: Milan Grgurević, Dobroslav Blažević, Milan Božić, Mihailo đusić, Jovan Rapajić, Jovan Zečević,Božidar Jović, Bogdan Lalić, Trifun Maksimović, Velimir Mijatović, Božidar i Miladin Minić, Marko Popović, Dimitrije Rajanović, Budimir Sokolović, Relja Spahić, Lazar ćulibrk, Savo Šiljak, Savo Škaljka, Milorad Vukojičić, Ratomir Janković, Mihailo Jevđević, Dušan Prijović, Dobrosav Soković, Nestir Trkulja, Serafim DŽarić, Andrija i Slobodan Šiljak. Svi oni, koji su žrtve Drugog svetskog rata, kao novoproglašeni mučenici biće „svečano proslavljeni (kanonizovani) u vreme ovogodišnjeg jesenjeg zasedanja Svetog arhijerejskog sabora SPC-a.
Sveti arhijerejski sabor SPC-a izabrao je za gornjokarlovačkog episkopa dosadašnjeg igumana manastira Krka i profesora Bogoslovije „Tri jerarha“ arhimandrita Gerasima Popovća.
Zbog ukazanih potreba izabrana su i trojica vikarnih episkopa. Dečanski iguman Teodosije Šibalić za episkopa lipljanskog i vikara Eparhije raško-prizrenske, jeromonah dr Maksim Vasiljević docent Bogoslovskog fakulteta SPC-a u Beogradu i duhovne akademije u Srbinju za episkopa humskog-vikara Mitropolije dabrobosanske, kao i igumana ostroškog Jovana Purića profesora Bogoslovije na Cetinju za episkopa dioklijskog – vikara Mitropolije crnogorsko-primorske.
