Samo zemljište na kojem je nastala fabrika poklon je daljskog dobra Srpske pravoslavne crkve, a katastarski je pripadalo tadašnjoj opštini Borovo.
Vlasnik fabrike, Tomaš Bata, za prvog direktora (i do rata jedinog) postavio je Tomu Maksimovića, inače rođenog u Brčkom, koji je kasnije postao i predsednik borovske opštine. Sa njim na čelu broj stanovnika u Borovu se udvostručio, a sve zahvaljujući prosperitetu koji je ova opština u to vreme doživela. Osnivaju se razna udruženja, podižu škole, sportski aerodrom, društveni dom sa bibliotekom, robna kuća, stadion, bioskop i drugo.
Dva projekta ovog čoveka prekinuo je Drugi svetski rat. Prvi se odnosi na izgradnju tramvajske pruge Vukovar – Borovo naselje – Borovo – Dalj, i drugi izgradnja pravoslavne crkve. On je 1940. godine obezbedio novac i zemljište za crkvu, a tim povodom na jednom skupu u školi Kralj Petar Prvi izgovorio je: „Naša dužnost je, kada nam je Svemogući dao uma, snage i zdravlja… da se i mi Njemu odužimo i da u našem Naselju izgradimo hram Božji… da ne zaboravimo Boga dok živimo u blagostanju, jer Njega ljudi obično dozivaju onda kada su u bedi. U tu svrhu naše preduzeće poklanja besplatno zemljište, i osim toga, upisuje kao svoj prilog za gradnju pravoslavne crkve 200 hiljada dinara“.
O pobožnosti ovog velikog čoveka svedoči i činjenica da je fabrika u to vreme imala i svoju krsnu slavu, svetog velikomučenika Georgija, a koliki je bio njegov uticaj svedoči i poseta srpskog patrijarha Gavrila Dožića u novembru 1939. godine, Borovu, borovskoj fabrici i Vukovaru.
Nove vlasti nakon rata u skladu sa svojom ideologijom nisu ni pomišljale da podignu pravoslavni hram. Po izbijanju rata 1991. godine, a potom i obnove Osečko – poljske i baranjske eparhije, 1992. godine osnovana je i borovonaseljska parohija. Od tada se počelo raditi i na projektu podizanja hrama koji bi bio posvećen svetom Stefanu Dečanskom, ali je rat i nemaština usporila taj posao.
Do izgradnje hrama bogosluženja su se obavljala u Radničkom domu i to sve do 2009. godine. U međuvremenu, najpre je 2002. kupljeno zemljište za hram, a četiri godine kasnije počela je i njegova izgradnja.
Pune četiri godine trajala je izgradnja hrama svetog Stefana Dečanskog u Borovu naselju. Njegovo osvećenje izvršeno je 18. septembra 2010. godine od strane episkopa Osečko – poljskog i baranjskog G. Lukijana.
Tri zvona postavljena su 2011., a hram je i freskopisan. Pored crkve podignut je i parohijski dom, te svečana sala.
Hram u Popovcu
Popovac je naselje koje se u starom veku za vreme rimske uprave pominje pod imenom Antianae, a nakon dolaska Slovena u njegovoj blizini podignut je grad Ban. Srbi su ovde prisutni još od srednjeg veka, a nakon seobe njihov broj se povećava. Pored Srba ovde su se tokom 18. veka doseljavali i Nemci.
Hram u Popovcu posvećen je Vavedenju Presvete Bogorodice i ne zna se tačan datum njegove izgradnje. I danas se čuva dokument na dasci gde piše da je hram osvećen 1726. godine, dok izveštaj sreskog sudije Baranjske županije govori da su temelji za hram udareni 1767. godine. Takođe, jedan izveštaj za statistiku po županijama Austrougarske županije navodi da u Banu postoji crkva zidana 1757. godine.
Parohijski dom u Popovcu podignut je 1909. godine, dok je krst od klesanog kamena sagrađen sto godina ranije. Između dva svetska rata (1924. godine) u Popovcu je živelo preko 650 Srba.
Hram je u periodu od 1905. do 1912. godine obnovljen i oslikan, a u to vreme podignuta je i kapela na brdu Popovcu. Ikonostas u hramu je zidan i 1965. oslikao ga je slikar Dragan Bjelogrlić. U Šematizmu Eparhije osečkopoljske i baranjske navodi se da je „crkva orijentisana istok – zapad, jednobrodna je kasnobarokna građevina sa dvospratnim zvonikom, sa četiri zvona i polukružnom apsidom.“
Hram u Kneževim Vinogradima
U kasnobaroknom stilu sa elementima klasicizma 1742. godine podignuta je i parohijska crkva u Kneževim Vinogradima takođe posvećena Vavedenju Presvete Bogorodice. U zvoniku ovog hrama nalazi se pet zvona, a ikonostas datira iz druge polovine 18. veka.
Parohijski dom u Kneževim Vinogradima koji je zadužbina dobrotvora Lazara Aćimovića osvećen je 1993. godine. U sklopu doma nalazi se kancelarija kao i crkvena sala. Za betonski krst u centru sela ne postoji tačan datum izgradnje dok je drveni krst u planini, gde se vrši večernje uoči Preobraženja, podignut 1979. godine.
Kneževi Vinogradi se 1341. godine pominju pod imenom Vilicu de seleus. Vremenom ime mesta biće izvedeno iz ovog prvog imena, a za vreme Habzburgovaca dobija ime Herceg Suljoš (Hercegh Solos). Srba ovde ima i u srednjem veku, a sredinom 18. veka ovde je bilo 46 pravoslavnih domova. Sto godina kasnije ovde je živelo preko 630 Srba, a između dva svetska rata bilo ih je oko 900.
Hram u Čakovcima
Sremski Čakovci, kako je bilo puno ime ovog mesto do 1997. godine, je mesto sa mađarskim, srpskim i hrvatskim stanovništvom. Crkva u Čakovcima posvećena Vavedenju Presvete Bogorodice podignuta je 1762. godine.
U Šematizmu je opisana ovako: „Crkva je zidana jednostavno sa skromnim arhitektonskim i dekorativnim elementima. Jednobrodna je i na istoku zaključena polukružnom apsidom… Hram predstavlja primer provincijalne kasnobarokne arhitekture.“ Ikonostas koji je napravljen početkom 19. veka ima 50 ikona. Parohijski dom u Čakovcima zidan je devedesetih godina prošlog veka. Između dva svetska rata ovde je živelo 211 Srba.
The post Pravoslavni hramovi u Borovu Naselju, Popovcu, Kneževim Vinogradima i Čakovcima appeared first on srbi hr.
