Imovina predratnih srpskih industrijalaca Savčić – Acovića je tolika da naslednici nisu u stanju niti da je popišu. Jedan od njih, Vladimir Lešić iz Beograda, neprestano pronalazi nove dokumente o zgradama i parcelama širom zemlje za koje nije ni znao da su pripadale njegovoj porodici. Ipak, već samo rudnici, mlinovi, fabrike i banke za koje se zna da ih je otvarala i podizala ova ambiciozna i radna porodica, mogli bi da učine bogatašima brojne naslednike. Većina živi u inostranstvu.
Poslovi Savčić – Acovića počeli su da cvetaju pred kraj prošlog veka pod budnim okom inženjera Miloša Savčića, sina rodonačelnika porodice, trgovca Todora iz Raške. Po povratku sa studija i vojske Milošu se nije dopalo službovanje u beogradskoj opštini, pa je osnovao „Inženjersko-arhitektonsku kancelariju“. Odatle potiču mnoge prestoničke palate u centru grada i elitnom naselju Dedinje. Najviše vredi nekoliko porodičnih kuća u Užičkoj ulici, a među njima je najpoznatije luksuzno zdanje u broju 15. Srušeno je bombama NATO-a 1999. godine, kao rezidencija Slobodana Miloševića. Na ovoj adresi je posle Drugog svetskog rata živeo Josip Broz Tito, pa se među Beograđanima pričalo da je ženska bista u dvorištu rezidencije lik Davorjanke Paunović, Titove ljubavnice. Vladimir Lešić kaže za „Vesti“ da bi i ta bista mogla da posluži kao dokaz o pravom vlasništvu nad vilom.
Prvi tramvaj i banja
Savčić – Acovići su 1921. godine osnovali Prvo osiguravajuće društvo „Srbija“, preteču državnog zavoda „Dunav“. Građani su prvi put mogli da dobiju odštetu za nesrećne slučajeve i imovinu, provalne krađe, a Društvo je pružalo i zakonsku dužnost jemstva.
Bili su i vlasnici valjaonice lima i livnice u Zemunu, današnjeg „Grmeča“, pa industrijskih hala u Batajnici, Fabrike stakla u Kostolcu. Braća Savčić kupili su i imanje „Kraljevska pivara“ (današnji BIP).
– U njihovoj fabrici vagona „Afeb“ u Kruševcu (danas „14. oktobar“) napravljen je i prvi tramvaj u Srbiji. U blizini su izgradili i prvo savremeno lečilište Ribarsku banju – kaže Vladimir Lešić.
– To je Miloševa kći Jelica Savčić-Acović, supruga inženjera Aleksandra Acovića, i majka mojih ujaka Radeta i Miloša. Našoj porodici pripada i ceo plac od Bulevara mira do Užičke. Deda je tu čak napravio malu železnicu, da bi lakše išao uzbrdo – priča Vladimir Lešić za „Vesti“.
Miloš Savčić je početkom prošlog veka osnovao i građevinsko preduzeće „Labor“ koje je radilo pod geslom „Rad pobeđuje sve“. Odatle su posle rata nikli privredni giganti „Rad“, „Komgrap“ i „Energoprojekt“. Savčićev „Labor“ je uvodio kanalizaciju u prestonicu, trasirao autoput Beograd – Novi Sad, sagradio Glavnu poštu i Narodnu banku u Beogradu, kao i Vračarsku štedionicu.
– članovi moje porodice bili su u upravnim odborima svih tih institucija, a Štedionicu su i osnovali – napominje Vladimir.
Bankarskim poslom braća Savčić su počela da se bave još 1903. godine, osnivanjem Prometne banke, „s ciljem da prima na priplod i najmanje ušteđevine, i na taj način uloženim kapitalom olakša promet u novcu i u efektima, a naročito da radi na ojačanju trgovine, zanata i uopšte privrednog kredita u Kraljevini Srbiji“. Bili su i deoničari Izvozne banke. Odatle se investiralo u prvu parnu strugaru u Beogradu, a otpočeo je i razvoj današnjeg Jugoslovenskog rečnog brodarstva. Elevator „Pek“, ukotvljen kod Pančevačkog mosta, radi i danas na istovaru peska na obalu, iako je kupljen još 1909. godine.
Crnogorci napredniji
U Crnoj Gori, Savčić – Acovići su kupovali zemljište od Prevlake do Kamenara.
– Na našem placu je institut „Simo Milošević“ u Igalu, naš je bio i hotel „Boka“. U njemu sam kao devetogodišnji dečak sreo protu Vladimira Lazarevića. Prota mi je tada rekao: „Ja sam imao čast da ručam sa tvojim dedom baš na ovom mestu“ – priča Vladimir Lešić o svom dedi Vojinu, sinu Miloša Savčića. On napominje da su crnogorske vlasti donele Zakon o restituciji još 2004. godine, i pokazuju, kako kaže, dobru volju da se njegovoj porodici vrati oduzeto.
– Mojoj porodici su pripadali i rudnici Soko, Podvis, Tresibaba, čitluk, Jelašnica, Kosovo… Miloš Savčić je bio osnivač i Sartida u Smederevu, rudarsko-topioničarsko akcionarskog društva, koje je pre nekoliko godina kupio američki „Ju-Es-Stil“ – nabraja Vladimir Lešić. Strancima je prodata i Beočinska cementara, koju takođe potražuju naslednici Savčić – Acovića, kao i cementare u Ralji i Novom Popovcu.
