Srba u Mađarskoj tri puta više

Zahvaljujući višemesečnoj
kampanji zemaljske i drugih srpskih samouprava iz 2011. godine, čiji su
medijski nosilac bile Srpske nedeljne novine pod sloganom Ne boj se –
budi ono što jesi! broj pripadnika naše manjine u Mađarskoj je, prema
rezultatima popisa, premašio brojku od 10 hiljada.

Posle
dugog čekanja i više odlaganja, koja su u javnosti ocenjivana i kao
skandalozna, mađarski Zavod za statistiku konačno je saopštio
rezultatate popisa stanovništva sprovedenog 2011. godine. Prema tim
podacima, srpska manjina je čak tri puta brojnija nego prilikom
prethodnog popisa, organizovanog pre deset godina.

Da podsetimo, tada je Srba u Mađarskoj
zvanično bilo nešto više od 3.500, pa je u srpskoj zajednici sve do
saopštavanja najnovijih rezultata, vladala bojazan od mogućnosti da bi, u
slučaju daljeg drastičnog opadanja broja našeg življa u ovoj zemlji,
mogao biti doveden u pitanje i njihov status zakonom priznate manjinske
zajednice, odnosno određena manjinska prava.

Međutim, informacije o trostrukom
uvećanju ne samo da su raspršile takve slutnje, već su donele realno
očekivanje da će srpska manjina u Mađarskoj, imajući u vidu nove
okolnosti, ubuduće biti daleko značajniji društveni i politički činilac
nego do sada.

Prema objavljenim
podacima, broj pripadnika još osam nacionalnih manjina u Mađarskoj je od
2001. do 2011. godine porastao, a izuzetak su zajednice Grka, Slovaka i
Slovenaca, kod kojih je zabeleženo brojčano smanjenje. Jedino je broj
Ukrajinca ostao gotovo nepromenjen u odnosu na prethodni popis.

Zavod za statistiku ovakav trend tumači
intenzivnom aktivnošću zemaljskih i mesnih manjinskih samouprava koje su
uoči popisa stanovništva, najčešće putem manjinskih medija, pozivale
svoje članove da se izjasne o pripadanju datoj manjini. Tako je bilo i u
srpskoj zajednici u Mađarskoj, čiji su mediji nekoliko meseci uoči
popisa motivisali srpsko stanovništvo, kao i one građane koji su srpskog
porekla ili u porodici govore srpskim jezikom, da se izjasne kao
pripadnici naše manjine. Nosilac takve kampanje bile su i Srpske
nedeljne novine, pod sloganom Ne boj se, budi ono što jesi – izjasni se
kao Srbin!.

Upitan da prokomentariše rezultate
popisa, predsednik Samouprave Srba u Mađarskoj Ljubomir Aleksov za SNN
kaže da je ovakav razvoj situacije veliko i prijatno iznenađenje i za
telo na čijem je on čelu.

– Malo je ko očekivao ovakav razvoj
situacije. Iskustvo sa dosadašnjih popisa nam govori da se onaj broj
koji smo mi kao manjina procenili i očekivali, uvek razlikovao od broja
koji je saopštavan posle popisa. Mi smo uvek govorili da nas ima oko 10
hiljada, ali se popisni rezultat uvek znatno razlikovao od tog broja.
Evo, sada su ovi rezultati konačno doneli cifru koju smo uvek spominjali
kao realnu. Za ovo kratko vreme od saopštavanja rezultata još nismo
obavili detaljniju analizu, ali bismo rezultat mogli da sagledamo iz dva
aspekta. Imamo ona naša seoska naselja u kojima su se naši ljudi i
ranije izjašnjavali kao Srbi, jer ih neprijatna istorijska dešavanja
nisu pokolebala da se izjasne o svojoj srpskoj nacionalnoj pripadnosti i
da priznaju da im je srpski jezik maternji. U takvim naseljima ni sada
nema velikih oscilacija. Povećanje je uočeno u gradskim sredinama, gde
su se ljudi sada očigledno smelije izjasnili.

Imajući u vidu da je brojčano stanje
povećano kod većine narodnosti, Ljubomir Aleksov zaključuje da su se i
ostale manjine ovoga puta otvorenije izjašnjavale o svojoj nacionalnoj
pripadnosti nego što je to bio slučaj prilikom ranijih popisa
stanovništva. To povećanje on vidi kao činjenicu koja treba da proizvede
određene posledice i na političkom planu.

– Mislim da posle ovih saznanja treba i
mi da razmislimo o promeni dosadašnje političke strategije. Još ćemo
videti kakva će biti izborna regulativa, ali treba se truditi da na
izborima 2014. godine budu uvaženo činjenično stanje. Dakle, predstoji
nam još mnogo posla na tom planu – napominje gospodin Aleksov.

Na pitanje koliko su neka nova, odnosno
drugačija pitanja na popisu pomogla da se dođe do ovako povoljnih
rezultata, naš sagovornik primećuje da su pitanja o nacionalnosti i
maternjem jeziku standardna i da se ona nisu menjala u odnosu na
prethodni popis.

– Međutim, novo je bilo pitanje o jeziku
koji se koristi u porodici i krugu prijatelja, na koji je veliki broj
ispitanika odgovorio srpski. Iz nepoznatih razloga, oni se ipak nisu
izjasnili da pripadaju našoj manjini. Ali, i to što su priznali da
koriste naš jezik, veoma je značajna činjenica – kaže predsednik SSM-a i
izražava zadovoljstvo što je ovim rezultatima konačno dobijena realna
slika o broju Srba na teritoriji Mađarske.

Dragan Jakovljević

Rezultati popisa: